Eksperyment Milgrama
Eksperyment Milgrama jest jednym z najbardziej znanych i kontrowersyjnych eksperymentów psychologicznych wszech czasów. Przeprowadzony przez Stanleya Milgrama w latach 60. XX wieku, ten eksperyment miał na celu zbadanie ludzkiej skłonności do posłuszeństwa wobec autorytetu, nawet gdy nakazy są sprzeczne z ich własnym sumieniem.
**Badanie**
Stanley Milgram, psycholog z Uniwersytetu Yale, przeprowadził swoje eksperymenty w ramach próby zrozumienia, dlaczego ludzie podczas II wojny światowej wykonywali zbrodnie na rozkaz, choć nie zgadzał się z nimi. Eksperyment polegał na tym, że uczestnik (uczciwy obywatel), nazywany „nauczycielem”, miał zadać pytania innemu uczestnikowi (aktor) w innym pomieszczeniu, który był „ucznia”. Jeśli uczeń odpowiedział nieprawidłowo na pytanie, nauczyciel musiał mu zadać karę w postaci szoków elektrycznych. Co ciekawe, szoki były wyimaginowane, ale uczestnik tego nie wiedział.
**Skala posłuszeństwa**
Najbardziej szokującym wynikiem eksperymentu Milgrama było to, że ponad 65% nauczycieli była gotowa do zadawania szoków o napięciu wystarczającym do wywołania bólu lub obrażeń u drugiej osoby, mimo że wydawała ona krzyki bólu i błagała o przerwanie eksperymentu. Wyniki te pokazały, że ludzie mogą iść nawet pod prąd autorytetu, a posłuszeństwo jest silnym wpływem na zachowanie jednostki.
**Implikacje**
Eksperyment Milgrama podnosi wiele ważnych kwestii moralnych i etycznych. Pokazuje, jak ważne jest, abyśmy sami myśleli krytycznie i nie poddawali się slepemu posłuszeństwu wobec autorytetów. To eksperyment również przyczynił się do zmiany standardów etycznych w badaniach psychologicznych, zwracając uwagę na potrzebę ochrony uczestników przed potencjalnym szkodliwym wpływem eksperymentatora.
Eksperyment Milgrama był i nadal jest przedmiotem dyskusji w świecie naukowym, ale bez wątpienia pozostaje jednym z najbardziej wpływowych eksperymentów psychologicznych w historii. Otwiera on drzwi do zrozumienia natury ludzkiej posłuszeństwa i daje nam możliwość refleksji nad własnymi postawami i wyborami w obliczu autorytetów.
